De eerste dag…
De eerste dag van een pasgeboren kalf is bepalend voor de rest van haar leven. Het tijdstip, de hoeveelheid, kwaliteit en de manier van biestverstrekking is uitermate belangrijk. De effecten zijn meestal bekend, maar ze zijn van levenslang belang!
Wist je dat? : Kalveren die postnataal 4 liter colostrum (=biest) toegediend krijgen, vertonen als vaars een significant betere dagelijkse groei dan dieren die slechts 2 liter colostrum krijgen. Ook werd gezien dat deze dieren, verspreid over de eerste twee lactaties, gemiddeld 550 kilogram meer melk produceerden(DeNise et al., 1989; Faber et al., 2005). Bovendien is de kans op afvoer van een melkkoe in de eerste lactatie is 2,5 keer groter wanneer het als kalf diarree heeft gehad.
Dus buiten het effect op diarree, op griep en op weerstand is er dus een rechtstreeks effect op melkproductie.
Wat is van belang?
- Wanneer geef je best biest?
- Welke biest geef je?
- Hoeveel biest is nodig?
- Op welke manier kan ik biest geven
- Wanneer?
Heel eenvoudig- zo snel mogelijk alleszins binnen de 4 à 6 uur! Biest is een belangrijke bron van energie en weerstand. Antistoffen worden via de darm opgenomen met een bepaalde efficiëntie = de absorptie-efficiëntie. Hoe langer gewacht wordt met biest geven, hoe minder antistoffen worden opgenomen. 6 uur na de geboorte is deze gemiddeld gezien nog 65%, 24 uur na de geboorte wordt echter maar 11.5% van de antistoffen opgenomen.
- Wat?
De kwaliteit wordt beïnvloed door verschillende factoren. Kort samengevat wordt een koe onmiddellijk gemolken na de kalving en wordt deze biest ofwel goed koel bewaard en ingevroren of onmiddellijk toegediend.
Test de kwaliteit van de biest met behulp van een refractometer (geen invloed van temperatuur zoals bij een dichtheidsmeter) : Tip : alles boven 22 brix is bruikbaar. Meer info: https://www.youtube.com/watch?v=Rdt766azjew
Pasteuriseren is eveneens mogelijk en heeft zelfs een positief effect op de darmflora ontwikkeling. Bovendien worden hierdoor bacteriën afgedood die kalveren kunnen besmetten. Denk aan Mycoplasma, paratuberculose of Stafylococcus aureus. Overleg met ons team de mogelijkheden.
Als de biestmelk op omgevingstemperatuur wordt bewaard is dit een ideale voedingsbodem voor bacteriën. Alle antistoffen aanwezig in deze biest zullen op deze bacteriën binden en dus niet meer beschikbaar zijn voor het kalf. Op deze manier wordt goede biest waardeloze biest.
De colostrumkwaliteit kan eveneens verhoogd worden door koeien in de droogstand te vaccineren tegen bepaalde ziekten. Dan gaat het antistofniveau tegen deze specifieke ziekte omhoog in de biestmelk. Neem gerust contact met ons op indien je over deze strategie meer informatie wenst.
De voeding en mineralenvoorziening van de koe in de droogstand is eveneens een belangrijke factor op deze kwaliteit. Vraag advies tijdens een bezoek.
- Hoeveel?
Het doel is 200gr IgG (immunoglobulinen G = antistoffen) binnen de zes uur. Het is raadzaam de kwaliteit van de biest te meten vooraleer deze gegeven of bewaard wordt.
Goede biest bevat minstens 50g IgG per liter zodoende dat 4L biest kan gegeven worden.
Dit kan eenvoudig gemeten worden. Verlengde biest (dag 2 en 3) geven heeft een gunstig effect op de ontwikkeling van de darm en de darmlengte.
- Hoe?
In de ideale wereld drinkt dit kalf deze 4L zelf op via de fles. Ook hier kan het droogstandsrantsoen deels bepalend zijn voor het drinkvermogen van het kalf. In andere gevallen zal men moeten sonderen. Hier moet men wel rekening houden met een vertraging van 3u in de opneembaarheid. Dus ten laatste drie uur na de geboorte sonderen. Uit onderzoek blijkt dat als kalveren onmiddellijk gesondeerd worden deze even goed scoren in biestopname als kalveren die met de fles biest toegediend kregen.
Alle materiaal (fles, speen, sonde,…) ook goed reinigen en ontsmetten (zelfde als reiniging melkmachine) anders worden kalveren al onmiddellijk besmet na geboorte met bvb E.coli of Clostridium
SAMENGEVAT :
- Onmiddellijk geven na geboorte (alleszins binnen de 4- 6u)
- Kwaliteit meten (22 brix) en koel bewaren.
- Vier liter
- Fles of sonde geen verschil indien op tijd gegeven en mits materiaal heel proper is.
Controle van het biestbeleid kan heel eenvoudig:
bloed van enkele jonge kalveren worden getest in ons eigen labo => dit geeft onmiddellijk een indicatie van de biestopname door het kalf.
Dit biestplan maakt onderdeel uit van een jongvee aanpak met focus op gezonde kalveren. Een goed opfokprotocol verkleint de kans op fouten in het systeem en verhoogt de rendabiliteit van de melkveehouder aanzienlijk. Jongvee opfok is één van de grootste kostenposten op een intensief melkveebedrijf.