Dit gebeurde in 2018…
Vorig jaar in augustus kwamen we bij een klant – melkveehouder die goede producties en gehaltes haalde doorheen het jaar. In augustus en september vielen de resultaten echter tegen. De pasgekalfde koeien wilden niet meer opstarten, ze werden ziek, kregen uierontstekingen en de melk wou niet meer omhoog.
Tegelijkertijd waren er bij verschillende andere melkveehouders gelijkaardige problemen aan de gang. Plotseling waren er koeien met E. coli uierontstekingen die tegen de grond gingen. Opeens werden er nageboortes opgehouden, op andere plaatsen vielen de drachtresultaten tegen en nog op andere plaatsen werden de koeien na enkele weken meer mank (30% meer zoolzweren-eigen data). Bij andere melkers ging dan weer het celgetal de hoogte in. (bron MCC)
Wat was de oorzaak van deze problemen? U raadt het al : Hittestress.
Gedaalde weerstand!
Ons verder onderzoek leverde weinig op : geen virussen in de stal, geen speciale bacteriën, wel meer E. coli mastitis. En metritis en ketonemie en pensverzuring,… Maar door onze bezoeken zagen we dit wel aankomen. De droogstaande koeien waren niet opgegeten, de bloedanalyses van deze koeien toonden een duidelijk minder opname van eiwit vanuit het droogstandsrantsoen.
De koeien waren veel gevoeliger voor slepende melkziekte (NEFA’s stegen). De droge stof opname in de droogstand was ver teruggevallen ! Met als gevolg dat deze koeien onvoldoende weerstand hadden om de gestegen infectiedruk de baas te kunnen. En dit gebeurt op elk melkveebedrijf!
Onze Thermo tool app loog niet : 35°C buiten en de koeien binnen lagen te pompen, of stonden recht in de stal om toch wat verkoeling te zoeken boven de drinkbakken. Koeien koelen beter af als ze rechtstaan. Jammer genoeg zijn ze hier niet voor gemaakt en heeft dit dus een serieuze aanslag op hun klauwen. Koeien vinden 35°C met andere woorden maar niks.
Gestegen infectiedruk !
Bacteriën zoals E. coli daarentegen groeien het best op 37°C (zijn van nature aanwezig in de darmen van dieren) , dus kiemen vonden de omstandigheden prima om volop te vermeerderen in de stal, op de ligbedden, in de melkput, bij de kalveren, in de biestmelk,…
De balans tussen koe en kiem slaat dus om in het voordeel van de kiem. De weerstand van de koe krijgt een flinke knak en de kiemen kunnen nu volop groeien!
Wist je dat een E.coli bacterie elke 20 min kan delen in optimale omstandigheden (37°C) .
Dit betekent : 1 miljoen kiemen binnen 7 uur vanuit 1 kiem. Onder 20°C groeit ze echter veel minder goed.
Wanneer heeft een koe Hittestress : afhankelijk van de luchtvochtigheid , maar kan al vanaf 23°C !
Vb 25°C en relatieve vochtigheid van 50% geeft al een behoorlijke hittestress ( oranje)
De effecten zijn moeilijk te onderschatten, het kost handenvol geld : koeien die minder melk geven, die doodgaan van de uierontstekingen, die niet meer drachtig geraken wegens metritis of baarmoederontsteking.
Wat kunnen we eraan doen?
- Kijk naar de koeien, lees hun signalen (wachtende koeien, pompen, op zoek gaan naar verse lucht, spelen met water,…) en leer…
- Zorgen voor afkoeling op de plaatsen waar dat wenselijk is !
- Ligbedden : koeien moeten gaan liggen liefst 14u (58% van de dag)
- Wachtruimtes of boven de robot
- Droogstaande koeien zeker niet vergeten!! – Zelfs kalveren geboren uit koeien die hittestress ondergaan hebben, doen het als vaars minder goed in hun eerste lactatie!!
- Zorgen voor voldoende toegang tot drinkwater : 10cm drinklengte per koe, minstens twee drinkplaatsen per groep en 1 drinkbak per 20 dieren ! Check zeker ook het debiet : 20L per minuut.
- Eventueel overdag op stal indien buiten weinig schaduw en ’s nachts buiten
- Tweemaal daags voeren (broei in het rantsoen) en voldoende voer aanschuiven : droge stof opname stimuleren.
Zorg dat in de zomer het uitkuilen voldoende snel kan blijven gaan. vb zomerkuil. - Ventilatoren ook ’s nachts laten draaien om de stal weer af te koelen
- Koeien zo vroeg mogelijk in de ochtend bevruchten geeft betere vruchtbaarheidsresultaten.
- Preventieve klauwverzorging is in deze periode zeker noodzakelijk! We zien steeds enkele weken na de hitte periode meer koeien met abcessen, zoolzweren en Mortellaro !
- Hou met hittestress rekening indien je stallen uitbreidt, bouwt of verbouwt.
Hitte heeft een veel grotere inpact dan regen of vrieskou! Bvb : In de zomer van 2018 waren er in Ukkel 43 dagen dat de temperatuur hoger was dan 25°C (bron: meteobelgie). Tegenover 26 vorstdagen in de winter 2018-2019 ! - Indien jullie nog tips hebben, vergeet ze zeker niet te delen!
Afkoelen kan door middel van ventilatoren, sprinklers, en een combinatie. Vraag zeker na op welke plaats je de deze systemen installeert. Een goede plaatsing is immers van zeer groot belang. Ons team kan je hierbij op weg helpen.
En ook zeer belangrijk ! Vergeet vooral zelf ook niet voldoende te drinken of ijsjes te eten op warme dagen !
Maak er een topzomer van, met gezonde koeien!